POZYTYWIZM A WYCHOWANIE. ALEKSANDRA ŚWIĘTOCHOWSKIEGO POGLĄDY NA WYCHOWANIE – INTERPRETACJE WSTĘPNE

Abstrakt

Niniejszy artykuł prezentuje refleksję o wychowaniu polskiego pozytywizmu. Rozpatrywaną z punktu widzenia filozofii wychowania czy pedagogiki filozoficznej, ograniczonej do wybranych wątków twórczości A. Świętochowskiego. Formułuje tezę, że można w nich dostrzec syntetyzm i praktycyzm typowy dla filozofii moralnej uprawianej w Polsce.
W swoich rozważaniach z zakresu filozoficznych podstaw wychowania A. Świętochowski łączył ewolucjonizm, naturalizm i scjentyzm. Szerząc liberalizm i indywidualizm respektował wspólnotowość. Zakładał na wzór utylitaryzmu i praktycyzmu, że wychowanie jest rozwijaniem naturalnych predyspozycji człowieka skierowanym na jego przygotowanie do bycia w świecie. Stąd wyróżniał kształcenie fizyczne, umysłowe, moralne oraz estetyczne.