DUCH I MATERIA. MEDIUMICZNE EKSPERYMENTY JULIANA OCHOROWICZA

Abstrakt

Artykuł przedstawia pozytywistyczny punkt widzenia Juliana Ochorowicza na relacje duszy i ciała. Duszę pojmował jako istotną podstawę życia wewnętrznego, moralnego i umysłowego, ale abstrahował od wszelkich koncepcji metafizycznych. Stał na stanowisku empirycznym i był przekonany, że jej jakości są poznawalne także na drodze hipnozy. Zbudował w tym celu hipnoskop. Hipnoza i eksperymenty mediumiczne przyniosły mu sławę na zachodzie, ale ostracyzm we własnej ojczyźnie. Łączność pierwiastków – duchowego i cielesnego – wyrażał za pomocą sformułowanej przez siebie teorii ideoplastii. Swoimi badaniami Ochorowicz rozszerzył przedmiot badań psychologii empirycznej o somnambulizm i stany nieświadome. Tym co przybliża spuściznę Ochorowicza do współczesnej humanistyki jest podejście ho- listyczne do człowieka, u niego wyrażone w pojęciu medycyny umysłowej.