Podejście sytuacyjne w zarządzaniu Policją: aspekt efektywności przywództwa sytuacyjnego
DOI:
https://doi.org/10.34813/17coll2024Słowa kluczowe:
podejście sytuacyjne w zarządzaniu, przywództwo sytuacyjne, zdolności adaptacyjne menedżerów, efektywność zarządzania, style zarządzania, zarządzanie PolicjąAbstrakt
Potrzeba zwinnego działania w wysoce zmiennych i niestandardowych sytuacjach organizacyjnych wyzwala ponowne zainteresowanie menedżerów przywództwem sytuacyjnym. W zarządzaniu pracownikami Policji podejście sytuacyjne jawi się jako szczególnie pożądane ze względu na specyfikę jej zadań statutowych i wzrastający trend odejść pracowniczych. Celem podjętym w artykule było zidentyfikowanie zakresu efektywności przywództwa sytuacyjnego w Policji oraz rozpoznanie adekwatności wykorzystywanych stylów zarządzania wobec determinant danej sytuacji zarządczej. Na podstawie założeń modelu SLT zrealizowano badania ilościowe metodą CAWI w oparciu o kwestionariusz LEAD dotyczący efek- tywności i zdolności adaptacyjnych menedżerów. Kwestionariusz poddano częściowej walidacji metodą delficką w celu dostosowania sformułowań do specyfiki pracy w Policji. Badaniem objęto menedżerów wszystkich szczebli zarządzania małopolskiej Policji (podstawowy, średni i wyższy). Uzyskane wyniki wykazały, że analizowana kadra menedżerska Policji efektywnie wykorzystuje podejście sytuacyjne w zarządzaniu, jednak pożądane są dalsze działania zwiększające poziom efektywności. Analiza zdolności menedżerów w zakresie adaptacji stylów zarządzania do sytuacji zarządczych z uwzględnieniem szczebli zarządzania zajmowanych przez badanych ujawniła zdecydowanie wyższy poziom zdolności adaptacyjnych menedżerów średniego szczebla w odniesieniu do podstawowego oraz niewielkie obniżenie tych zdolności u menedżerów wyższego szczebla w odniesieniu do średniego. Spośród trzech badanych grup menedżerów tylko przywódcy średniego szczebla efektywnie wykorzystują wszystkie style zarządzania. Przedstawione wnioski mogą być wykorzystane przez menedżerów Policji w celu podnoszenia efektywności przywództwa sytuacyjnego, a także innych organizacji funkcjonujących w czasach dynamicznych zmian społeczno-ekonomicznych.
Bibliografia
Bartkowiak, G. (2002). Skuteczny kierownik – model i jego empiryczna weryfikacja. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
Blanchard, K. (2007). Przywództwo wyższego stopnia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Blanchard, K. (2021). Przywództwo wyższego stopnia. Blanchard o przywództwie i tworzeniu efektywnych organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bogert, S. (1986). The Use of Situational Leadership Theory, to Enhance learning in higher education. Rapport de recherche. Champlain Regional College.
Ciesielska, M. (2021, November 30). Great Resignation: Drogi Pracodawco, co poszło nie tak? Badania i Publikacje. Carpenter Consulting. https://carpenterconsulting.pl/2021/11/30/great-resignation-drogi-pracodawco-co-poszlo-nie-tak/ (accessed: 04.08.22).
Fuchs M., Messner J., Sok R. (2018). Leadership in a VUCA World. Haufe-Lexware GmbH&Co.KG.
Graeff, C. L. (1997). Evolution of situational leadership theory: A critical review. The Leadership Quarterly, 8(2), 153–170. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(97)90014-X
Grudzewski, W. M., Hejduk, I. K., Sankowska, A., Ważtuchowicz, M. (2010). Sustainability w biznesie, czyli przedsiębiorstwo przyszłości – zmiany paradygmatów i koncepcji zarządzania. Poltext.
Hanisch, B., Wald, A. (2012). Bibliometric view on the use of contingency theory in project management research. Project Management Journal, 43(3), 4–23. https://doi.org/10.1002/pmj.21267
Halpin, A. W. (1966). Theory and Research in Administration. MacMillan Comp.
Lachiewicz, S., Matejun, M. (2012). Ewolucja nauk o zarządzaniu. In: A. Zakrzewska-Bielawska (red.), Podstawy zarządzania (pp. 113-114). Oficyna Wolters Kluwer Business.
Hersey P. (1975). Situational leadership: Some aspects of its influence on organizational development. Ph.D. dissertation. University of Massachusetts.
Hersey, P., Blanchard, K. (1969). Management of organizational behavior. Prentice-Hall. Hopkins, J.C.,
Figaro, K.A. (2021). The great resignation: An argument for hybrid leadership. International Journal of Business and Management Research, 9(4), 393–400. https://doi.org/10.37391/IJBMR.090402
Jankowski, K., Zajenkowski M. (2009). Jakich informacji o teście dostarcza testowanie? In: K. Fronczyk (red.), Psychometria – podstawowe zagadnienia. Vizja Press & IT.
Jasińska, J., Samul, J., Strulak-Wójcikiewicz, R. (2018). Zarządzanie zasobami ludzkimi – rozwój, wielowymiarowość, podejścia badawcze. Wydawnictwo Naukowe Sophia.
Kapotwe J. M., Bamata, H. N. (2023). The role of situational leadership in the management of small and medium-sized enterprises among Durban trucking companies, International Journal of Business Administration, 14(3), 34–51. https://doi.org/10.5430/ijba.v14n3p34.
Karcz, J. (2016). Organizacja jako system. In: K. Klincewicz (red.), Zarządzanie, organizacje i organizowanie – przegląd perspektyw teoretycznych (pp. 206–225). Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
Kennedy, I. (2022). Sample size determination in test-retest and cronbach alpha reliability estimates. British Journal of Contemporary Education, 2(1), 17–29. https://doi.org/10.52589/BJCEFY266HK9.
KGP. (2020). Procedury realizacji badań opinii w Policji. Komenda Główna Policji. http://bip.kgp.policja.gov.pl/kgp/procedury-realizacji-ba/18776,Procedura-postepowania-z-wnioskami-o-zgode-na-realizacje-badan-opinii-w-Policji.html (accessed: 08.08.2022).
Krsteska K., Arikana C.L., Mitrevskib V., Smilevski C. (2023). Leadership styles, organizational learning, and organizational competitiveness: Evidence from the Republic of North Macedonia. Serbian Journal of Management, 18(2), 295–314. https://doi.org/10.5937/sjm18-43019.
Koźmiński, A.K., Piotrowski, W. (2006). Zarządzanie. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lachiewicz, S., Matejun, M. (2011). Rola kierownictwa średniego szczebla w procesie stymulowania przedsiębiorczości technologicznej. In: K. Krzakiewicz (red.), Praca kierownicza w nowoczesnym zarządzaniu (pp. 125–133). Zeszyty Naukowe UE w Poznaniu, vol. 189.
Lawrence, P., Lorsch, J. (1967). Differentiation and integration in complex organizations. Administrative Science Quarterly, 12(1), 1–47. http://dx.doi.org/10.2307/2391211
Luo, H., Liu, S. (2014). Effect of situational leadership and employee readiness match on organizational citizenship behavior in China. Social Behavior and Personality: An International Journal, 42(10), 1725–1732. https://doi.org/10.2224/sbp.2014.42.10.1725
Maracz, T. (1983). Ujęcie sytuacyjne. In: A.K. Koźmiński (red.), Współczesne teorie organizacji (p. 274–310). Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Mikołajczyk, D. (2022, May 2). Pierwszy kwartał na minusie. W Policji 40 proc. więcej odejść. Infosecurity24. https://infosecurity24.pl/sluzby-mundurowe/policja/pierwszy-kwartal-na-minusie-w-policji-40-proc-odejsc-wiecej-niz-w-ubieglym-roku (accessed: 08.08.2022).
Mulyana, A., Ridaryanthi, M., Faridah, S., Umarella, F. H., Endri, E. (2022). Socio-emotional leadership style as implementation of situational leadership communication in the face of radical change. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 11(3), 150. https://doi.org/10.36941/ajis-2022-00740088
Morgan, G. (2005). Obrazy organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Peszko, A. (2002). Podstawy zarządzania organizacjami. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH.
Plummer R., Armitage D.R. (2007). Charting the New Territory of Adaptive Co-management: A Delphi Study. Ecology and Society, 12(2), 10. https://doi.org/10.5751/ES-02091-120210
Podgórska M., Detko Ł. (2023), Situational leadership in project management: empirical research of project managers. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 168, 375–392. https://doi.org/10.29119/1641-3466.2023.168.26.
Reddin, W. (1967). The 3-D Management Style Theory: A typology based on task and relationships orientations. Training and Development Journal, 21(4), 8–17.
Rutka, R., Czerska, M. (2016). Zmiany nastawień kierowniczych w latach 1992–2015. Zarządzanie i Finanse, 14(2/1), 337-358.
Sherman, H. (1966). It all depends: A pragmatic approach to organization. Alabama: University of Alabama Press.
Schermerhorn, J.R. (2008). Zarządzanie. PWE.
Scherer, A.G. (2005). Modes of explanation in organization theory. In: Ch. Knudsen, H. Tsoukas (Eds.), The Oxford handbook of organization theory (pp. 310–344). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199275250.003.0012
Stręk, N. (2018). The idea of situational leadership in political parties. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia, 25(2), 41–52. https://doi.org/10.17951/k.2018.25.2.41-52
Schriesheim, C.A., Bird, B.J. (1979). Contributions of the Ohio State studies to the field of leadership. Journal of Management, 5(2), 135–145. https://doi.org/10.1177/014920637900500204
Stoner, J.A.F., Freeman, R.E., Gilbert, D.R. (2011). Kierowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Thompson, G., Glasø, L. (2015). Situational leadership theory: A test from three perspectives. Leadership & Organization Development Journal, 36(5), 527–544. https://doi.org/10.1108/LODJ-10-2013-0130
Winkler, R. (2003). Teoretyczne modele uwarunkowań efektywności menedżera. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 597, 129–148.
Wlizło, I. (2021). Możliwość zastosowania koncepcji przywództwa służebnego w wybranych instytucjach bezpieczeństwa wewnętrznego. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, 1(17), 41–53.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Małgorzata Adamska-Chudzińska, Norbert Andraszak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.