MODEL EKOKARIERY. DORADZTWO ZAWODOWE NA RZECZ DZIAŁAŃ PROKLIMATYCZNYCH
DOI:
https://doi.org/10.34813/41coll2023Słowa kluczowe:
doradztwo zawodowe, kariera, kryzys klimatyczny, filozofia przyrody, kondycja psychiczna człowiekaAbstrakt
Problematyka tekstu zostanie zogniskowana wokół potrzeby powołania nowej definicji kariery w kontekście wyzwań kryzysu planetarnego i kryzysu zdrowia psychicznego. Antropocen – rozumiany jako synonim epoki przesyconej wszechobecną działalnością homo sapiens, stał się punktem odniesienia dla ludzkiej kondycji, która zostanie omówiona w oparciu o przegląd badań nad zdrowiem psychicznym w sytuacji kryzysu klima- tycznego. Bieg życia zawodowego będzie wyznaczał kierunek refleksji nad kondycją człowieka. Podjęta zostanie próba zdefiniowania nowego typu kariery, stanowiącego podstawę do konstrukcji modelu opartego na świadomości ekologicznej. Kariera będąca polem napięć i kryzysów w epoce antropocenu, tworzy równocze- śnie przestrzeń do interwencji edukacyjnych, a poprzez to możliwość wywierania wpływu na kształtowanie polityki proekologicznej.
Bibliografia
Albrecht, G., Sartore, G.-M., Connor, L., Higginbotham, N., Freeman, S., Kelly, B., Stain, H., Tonna, A., Pollard, G. (2007). Solastalgia: the distress caused by environmental change. Aus- tralasian Psychiatry, 15 Supplement 1, S95-S98. https://doi.org/10.1080/10398560701701288
Bełdowicz, A. (2022, 5 kwietnia). Nowy raport IPCC. „Jesteśmy na rozdrożu”, mówią nau- kowcy. Rzeczpospolita.pl. https://klimat.rp.pl/planeta/art36015571-nowy-raport-ipcc-jeste- smy-na-rozdrozu-mowia-naukowcy (dostęp: 13.11.2022)
Białas, T. (2022, 10 czerwca). Zdrowie psychiczne. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiolo- giczna w Warszawie. https://www.gov.pl/web/wsse-warszawa/zdrowie-psychiczne (dostęp: 19.11.2022).
Sadowski, R.F., Kosieradzka-Federczyk, A., Klimska, A. (red). (2021). Antropologiczne i przy- rodnicze aspekty konsumpcji nadmiaru i umiaru. Krajowa Szkoła Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego.
Baraniak, B. (2022). Pedagogika pracy modelowana systemowo. Szkoła – Zawód – Praca, 23, 134–140. https://doi.org/10.34767/SZP.2022.01.05
Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. PWN.
Bodanko, A. (2013). Czy teoria chaosu będzie wykorzystana w pedagogice? Nauczyciel i Szkoła, 1(53), 43–54.
Cybal-Michalska, A. (2014). Młodzież akademicka a kariera zawodowa. Impuls. Cybal-Michalska, A. (2012). Kariera jako „własność” jednostki – rozważania teoretyczne nad definicyjnym credo. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1, 193–203. https://doi.org/10.14746/kse.2012.1.12
Elhacham, E., Ben-Uri, L., Grozovski, J., Bar-On, Y. M., Milo, R. (2020). Global human-made mass exceeds all living biomass. Nature, 588, 442–444.
Fromm, E. (1994). Wojna w człowieku. Psychologiczne studium istoty destrukcyjności. Wydawnictwo Jacek Santorski.
Gawrych, M. (2021). Zmiany klimatu a zdrowie psychiczne: przegląd aktualnej literatury. Psychiatria Polska, 223, 1–13.
Gorczyca, M. (2022, 26 czerwca). Polska krajem samobójców? Pilnie potrzebujemy skutecznej po- lityki prewencyjnej. Klub Jagielloński. https://klubjagiellonski.pl/2022/06/26/polska-krajem- samobojcow-pilnie-potrzebujemy-skutecznej-polityki-prewencyjnej/ (dostęp: 19.11.2022).
Graeber, J. (2018). Praca bez sensu. Krytyka Polityczna.
Gulla, B., Tucholska, K., Ziernicka-Wojtaszek, A. (2020). Psychologia kryzysu klimatycznego.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Harari, Y. (2012). Homo sapiens. Od zwierząt do bogów. PWN.
Hatalska, N. (2021). Wiek paradoksów: czy technologia nas ocali?. PWN.
IPCC (b.d.). Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/ (dostęp: 13.11.2022).
Kargulowa, A. (2016). Poradnictwo zawodowe z perspektywy poradoznawstwa i ekopolityki. Forum Pedagogiczne, 6, 2(2), 17–30.
Kopciewicz, L. (2021). Counsellogy and counselling in times of global climate crisis. Studia Poradoznawcze/Journal of Counsellogy, 10, 262–275. http://doi.org/10.34862/sp.2021.2 Krajowy Urząd Pracy. (1996). Testy i autotesty w poradnictwie zawodowym. Zeszyty Informacyjno-Metodyczne Doradcy Zawodowego, nr 6.
Louis-Guérin, C., Zavalloni, M. (1987). L’égo-écologie comme étude de l’interaction symbolique et imaginaire de soi et des autres. Sociologie et sociétés, 19(2), 65–76.
Łepko, Z. (2013). Od etologii zwierząt do ekologii człowieka. Studia Ecologiae et Bioethicae UKSW, 11(3), 9–28.
Marzec, A. (2021). Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. PAN.
Nauka dla Przyrody. (2018, 31 stycznia). Naukowcy ostrzegają: wkrótce może być za późno. https://naukadlaprzyrody.pl/2018/01/31/naukowcy-ostrzegaja-wkrotce-moze-byc-za-pozno/ Niedek, M. (2016). W stronę światła. Rozmowa z prof. Henrykiem Skolimowskim. Dzikie Życie, 11(269). https://dzikiezycie.pl/archiwum/2016/listopad-2016/w-strone-swiatla-rozmowa-z-prof-henrykiem-skolimowskim (dostęp: 19.11.2022).
PAN. (b.d.). 6 raport IPCC: podsumowanie dla decydentów po polsku – Stanowiska zespołu doradczego ds. kryzysu klimatycznego. Biuletyn Informacji Publicznej. Polska Akademia Nauk. https://bip.pan.pl/artykul/215/823/6-raport-ipcc-podsumowanie-dla-decydentow-po-polsku Papuziński, A. (2006). Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej). Problemy Ekorozwoju, 1(1), 33–40.
Peavy, V. (2004). Poradnictwo socjodynamiczne. Taos Institute.
Piątek, Z. (2007). Przyrodnicze i społeczno-historyczne uwarunkowania równoważenia ładu ludzkiego świata. Problemy Ekorozwoju, 2(2), 5–17.
Portal Statystyczny. (2022, 8 lutego). Tragiczne statystyki. Coraz więcej dzieci odbiera sobie życie w Polsce. https://portalstatystyczny.pl/tragiczne-statystyki-coraz-wiecej-dzieci-odbiera-sobie-zycie-w-polsce/
Ripple, W.J., Wolf, Ch., Newsome, Th. M., Galetti, M., Alamgir, M., Crist, E., Mahmoud, M. I., William F. Laurance, W.F. i 15 364 naukowców-sygnatariuszy z 184 krajów. (2017). World Scientists’ Warning to Humanity: A Second Notice. BioScience, December 67(12), 1026–1028. https://doi.org/10.1093/biosci/bix125
Savickas, M. (2012). Life design: A paradigm for career intervention in the 21st century. Journal of Counseling & Development, 90(1), 13–19.
Sennett, R. (2000). Korozja charakteru. Wydawnictwo Muza.
Skowroński, A. (2004). Utrzymanie dynamicznej równowagi ekosystemów Ziemi: Przyrodnicze i antropogeniczne mechanizmy. Studia Ecologiae et Bioethicae, 2, 487–500.
Słowik, P. (2003). Stres psychologiczny w ujęciu relacyjnym – wybrane koncepcje. Sztuka Leczenia, XIV(3–4), 47–57.
Standing, G. (2012). Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa. PWN.
Szaj, P. (2021). Antropocen i kapitałocen: w poszukiwaniu fuzji horyzontów. Porównania, 2(29), 371–386.
Umiński, T. (1999). Ekologia. Środowisko. Przyroda. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Urbaniak-Zając, D. (2017). Budowanie typów jako droga generowania teorii – wybrane rozwiązania. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 20, 2(78), 115–127.
Walewicz, P. (2019). Koncepcje antropocenu i kapitalocenu a ekopedagogika. Przegląd Pedagogiczny, 1, 57–67.
WHO. (2018). Climate change and health. World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/climate-change-and-health
Wójcicka, M. (2016). Tożsamość w procesie komunikacji. Artes Humanae, 1, 55–67. http://dx.doi.org/10.17951/arte.2016.1.55 Zimbardo, P., Boyd, J. (2015). Paradoks czasu. PWN.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Joanna Nawój-Połoczańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
