TEORIA ANTONIO GRAMSCIEGO JAKO NARZĘDZIE BADANIA HEGEMONII MIĘDZYNARODOWEJ W WARUNKACH GLOBALIZACJI KORPORACYJNEJ
DOI:
https://doi.org/10.34813/49coll2023Słowa kluczowe:
blok historyczny, transnarodowa klasa korporacyjna, hegemonia, Gramsci, neogramscianizm, mocarstwaAbstrakt
Artykuł ukazuje aktualność teorii Antonio Gramsciego oraz neogramscianizmu do badania zjawiska hegemonii w warunkach globalizacji korporacyjnej w XX i XXI wieku. Dlatego, po pierwsze, zawiera rekonstrukcję mechanizmów i struktur opisywanych w ich ramach, a po drugie ich zastosowanie do charakterystyki podmiotu i praktyki hegemonicznej w XXI wieku. Treść artykułu charakteryzuje, z jednej strony, instrumenty służące konstruowaniu systemów wartości zapewniających dobrowolne przyzwolenie podporządkowanych państw i klas społecznych, a z drugiej – metody tworzenia bloku historycznego, który zapewnia supremację transnarodowej klasy korporacyjnej i kapitalistycznych mocarstw w kształtowaniu porządku międzynarodowego.
Bibliografia
Arrighi, G. (1994). The Long Twentieth Century: Money, Power and the Origins of Our Times. Verso Books.
Barber, B. R. (2007). Dżihad kontra McŚwiat. MUZA S.A.
Brzeziński, Z. (2004). Wybór. Dominacja czy przywództwo. Znak.
Buhler, P. (2014). O potędze w XXI wieku. Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Buzan, B., Little, R. (2011). Systemy międzynarodowe w historii świata. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Centre for Independent Studies. (2023, 30 listopada). Israel-Hamas, Ukraine-Russia and China: John Mearsheimer on why the US is in serious trouble!. https://www.youtube.com/watch?v=62FCVJycwSA
Chodubski, A. (2000). Hegemonizm. W: M. Żmigrodzki (red.), Encyklopedia politologii. Myśl społeczna i ruchy polityczne współczesnego świata (t. 4, s. 136–137). Zakamycze.
Cimek, G. (2017). Podstawowe problemy geopolityki i globalizacji. Wydawnictwo Athenae Gedanenses.
Chomsky, N. (2000). Zysk ponad ludzi. Neoliberalizm a ład globalny. Wydawnictwo Dolnośląskie.
Coalition Provisional Authority (2003). Coalition Provisional Authority Order np. 39 Foreign Investment. https://govinfo.library.unt.edu/cpa-iraq/regulations/20031220_CPAORD_39_Foreign_Investment_.pdf
Cox, R. W. (1983). Gramsci, Hegemony and International Relations: An Essay in Methods. Millennium: Journal of International Studies, 12(2). https://doi.org/10.1177/03058298830120020701
Cox, R. W. (1986). Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory W: R. Keohane (Ed.), Neorealism and Its Critics (204–254). Columbia University Press.
Cygonek, K. (2023, 23 stycznia). Podsumowanie Światowego Forum Ekonomicznego w Davos 2023 – rozmowa z prof. Elżbietą Mączyńską. Gazeta SGH. https://gazeta.sgh.waw.pl/meri- tum/podsumowanie-swiatowego-forum-ekonomicznego-w-davos-2023-prof-elzbieta-ma- czynska
Czaputowicz, J. (2007). Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja. Wy- dawnictwo Naukowe PWN.
Dainotto, R. M., Jameson F. (Eds.). (2020). Gramsci in the World. Duke University Press. Dobbins, J., Cohen, R. S., Chandler, N., Frederick, B., Geist, E., DeLuca, P., Morgan, F. E., Shatz, H. J., Williams, B. (2019). Extending Russia Competing from Advantageous Ground.
RAND Corp. https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR3063.html
Dowbor, L. (2017). Co to za gra? Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Durand, C., Keucheyan, R. (2013). Cezaryzm czyli rozkład unijnej demokracji. W: P. Wielgosz
(red.), Koniec Europy jaką znamy (151–158). Książka i Prasa.
Fundacja Batorego. (2023, 15 października). Darczyńcy. https://www.batory.org.pl/o-nas/dar-
czyncy
Fundacja Pułaskiego. (2023, 10 października). Eksperci. https://pulaski.pl/eksperci/
Galtung, J. (1971). Structural Theory of Imperialism. Journal of Peace Research, 8(2), 81–117. Gałganek, A. (2021). Filozofia nauki o stosunkach międzynarodowych. Universitas.
Gawrycki, F.G., Szeptycki, A. (2011). Podporządkowanie – niedorozwój – wyobcowanie. Postkolonializm a stosunki międzynarodowe. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gawrycki, M. F. (2011). Uwikłane obrazy. Hollywood a stosunki międzynarodowe. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,
George, S. (2008). Hijacklng America: How the Secular and Religious Right Changed What Americans Think. Polity.
George, S. (2011). Czyj kryzys czyja odpowiedź. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa. Germain, R., Kenny, M. (1998) Engaging Gramsci: International Relations theory and the new Gramscians. Review of International Studies, 24(1), 3–21.
Gill, S. (1990). American Hegemony and the Trilateral Commission. UNIV PR.
Gill, S. (Ed.). (1993). Gramsci, Historical Materialism and International Relations. Cambridge University Press. https://www.cambridge.org/core/books/gramsci-historical-materialism-and-international-relations/98C28D6823891D44A688341DD9B6A27C
Gill, S. (2003). Power and Resistance in the New World Order. Palgrave MacMillan.
Gramsci, A. (1971). Selectios from the Prison Notebooks, red. i tłum. Q. Hoare i G. Nowell-Smith. International Publishers.
Gramsci, A. (1961). Pisma wybrane, t. 1. Książka i Wiedza.
Gramsci, A. (1991). Zeszyty filozoficzne. Dom Wydawniczy PWN.
Haliżak, E. (2004). Ideowe podstawy globalnego ładu liberalnego w gospodarce światowej- rola i znaczenie Washington Consensus. W: E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Simonides (red.), Globalizacja a stosunki międzynarodowe (s. 15–25). Oficyna Wydawnicza Branta.
Harvey, D. (2008). Neoliberalizm: historia katastrofy. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa. Ikenberry, G. J. (2001). American Power and the Empire of Capitalist Democracy. Review of International Studies, 27(5), 191–212.
Ilkowski, F. (2015). Teorie klasyczne imperializmu kapitalistycznego. Wybór krytyczny. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kaczmarek, T. T. (2011). Kto kieruje globalizacją? Think Tanki, kuźnie nowych idei. DIFIN.
Karpiński, A. (2020). Nauka w: Świat nazwany. Zarys encyklopedyczny. http://www.adamkarpinski.pl/?pliki-do-pobrania,25
Kowalski, J. (2023, 28 sierpnia). „Rzeczpospolita” przejęta przez koncern Sorosa. Rzeczpospolita. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/rzeczpospolita-wydawca-nowy-wlasciciel-grzegorz-hajdarowicz-sprzedal-koncern-sorosa
Krycki, M. (2021). Wojny filmowe. Kino. Polityka. Suwerenność. Wydawnictwo Zona Zero.
McGann, J. G. (2021, 28 lutego). 2020 Global Go To Think Tank Index Report. Think Tanks & Civil Societies Program, The Lauder Institute, University of Pennsylvania. https://www.bruegel.org/sites/default/files/wp-content/uploads/2021/03/2020-Global-Go- To-Think-Tank-Index-Report-Bruegel.pdf
Marks, K., Engels, F. (1961) Ideologia niemiecka. W: K. Marks, F. Engels, Dzieła (t. 3). Książka i Wiedza.
Marzęda, K. (2007). Proces globalizacji korporacyjnej. Oficyna Wydawnicza Branta. Mazurek, F. (1997). Imperializm. W: S. Wielgus i in. (red.), Encyklopedia katolicka (t. 7). Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Morton, A. D. (2003). Social Forces in the Struggle over Hegemony: Neo-Gramscian Perspectives in International Political Economy. Rethinking Marxism, 15(2), 153–179.
Nye, J. S. (2007). Soft power: jak osiągnąć sukces w polityce światowej. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Presidencia da Republica. (2023, 22 sierpnia). Speech by President of the Republic, Luiz InácioLula da Silva, during the BRICS Business Forum, in Johannesburg, South Africa. https://www.gov.br/planalto/en/follow-the-government/speeches/speech-by-president-of- the-republic-luiz-inacio-lula-da-silva-during-the-brics-business-forum-in-johannesburg- south-africa
Rachar, M. (2016). Power, hegemony, and social reality in Gramsci and Searle. Journal of Po- litical Power, 9(2), 227–247. http://doi.org/10.1080/2158379X.2016.1191222
Rupert, M. (1995). Producing Hegemony: The Politics of Mass Production and American Global Power. Cambridge University Press.
Robinson, W.I. (2005). Gramsci and Globalisation: From Nation- State to Transnational Hegem- ony. Critical Review of International Social and Political Philosophy 8(4), 1–16. http://doi.org/10.1080/13698230500205243
Schwab, K. (2018). Czwarta rewolucja przemysłowa. Studio Emka.
Schwab, K., Malleret, T. (2020). The great reset. Forum Publishing.
Shuhong H., Inderjeet P. (2020). ‘A new type of great power relationship’? Gramsci, Kautsky and the role of the Ford Foundation’s transformational elite knowledge networks in China. Review of International Political Economy, 27(2), 234–257. https://doi.org/10.1080/09692290.2019.1625427
Smith, A. (2007). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, tоm I. Wydawnictwo Naukowe PWN.
US Hegemony and Its Perils. https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjbxw/202302/t20230220_11027664.html
Van Der Pijl, K. (1998). Transnational Classes and International Relations. Routledge.
Van der Pijl, K. (2005) Gramsci and Left Managerialism. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 8(4), 499–511. https://doi.org/10.1080/13698230500205169
Van Der Pijl, K. (2023). Tragedia Ukrainy. Od malezyjskiego Boeinga do wojny. Wektory.
Wallerstein, I. (2011). Analiza systemów –światów. Wprowadzenie. Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Waltz, K. (1979). Theory of international politics. Addison-Wesley.
Wielomski, A. (2021). Sojusz ekstremów. Jak neoliberałowie i marksiści budują nam nowy świat. Pro Vita Bona.
Wojciuk, A. (2010). Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego.
Wróblewski, M. (2016). Hegemonia i władza. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Zacher, L. W. (2006). Gry o przyszłe światy. Polska Akademia Nauk. Komitet Prognoz „Polska 2000 plus”.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Gracjan Cimek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
