On the category of school assessment functions: from normative sources to a didactic artefact
DOI:
https://doi.org/10.34813/29coll2024Keywords:
school assessment, functions of school assessment, pragmatism, heterodoxy, didactic artefactAbstract
The subject of the analyses undertaken in the article is the reception of the category of the function of school assessment in Polish didactics. I subordinated my considerations to the search for an answer to the question of the importance of the permanent presence of the category of the function of school assessment in Polish didactic literature for the thinking about school assessment. The intentional research sample consists of purposefully selected texts on assessment and its didactic contexts, published after 1955. To capture the complexity of the studied phenomenon, I use an unstructured strategy of discourse analysis.
The analyses show that the permanent presence of the school evaluation function category is a derivative of: (a) the popularity of dual approaches to school assessment, established in Polish didactics during the period of heterodox combating paradigms; (b) pragmatic connection with a systemic approach to education, which makes possible the reducing of the complex nature of school assessment to obvious or desirable relationships. The analysis also reveals the gradual detachment of the function of school assessment from its theoretical assumptions, leading as a result to the transformation of this concept into a kind of didactic artefact that perpetuates the atheoretical nature of thinking about school assessment.
References
Altszuler, I. (1960). Badania nad funkcją oceny szkolnej. PZWS.
Bereźnicki, F. (2007). Dydaktyka kształcenia ogólnego. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Białek, M. (2008). Funkcje oceny szkolnej. Kieleckie Studia Teologiczne 7, 159–190.
Black, P.J., Dylan, W. (1998). Assessment and classroom learning. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 1, 7–74. https://doi.org/10.1080/0969595980050102
Brookhart, S. (1993). Teachers Grading Practices: Meaning and Values. Journal of Educational Measurement, 2, 123–142. https://psycnet.apa.org/doi/10.1111/j.1745-3984.1993.tb01070.x
Brophy, J. (2002). Motywowanie uczniów do nauki (tłum. K. Kruszewski). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dolata, R. (2008). Szkoła – segregacje – nierówności. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.31338/uw.9788323518143
Dweck, C. (2018). Nowa psychologia sukcesu (tłum. A. Czajkowska). Muza SA.
Earl, L. M. (2006). Assessment – A powerful lever for learning. Brock Education Journal, 1, 1–15. https://doi.org/10.26522/brocked.v16i1.29
Earl L.M., Katz S. (2005). Rethinking classroom assessment with purpose in Mind. Western Northern Canadian Protocol. https://doi.org/10.26522/brocked.v16i1.29
Frey, B. B. (2014). Modern Classroom Assessment. SAGE Publications. https://doi.org/10.4135/9781506374536
Gołębniak, B. D. (2009). Proces kształcenia. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 857–959). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klus-Stańska, D. (2009). Polska rzeczywistość dydaktyczna – paradygmatyczny taniec św. Wita. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 62–73). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Konopnicki, J. (1966). Powodzenia i niepowodzenia szkolne. PZWS.
Kopaczyńska, I. (2004). Ocenianie szkolne wspierające rozwój ucznia. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kopaczyńska, I. (2009). Ocenianie wczesnoszkolne od behawioryzmu do konstruktywizmu. Problemy Wczesnej Edukacji, 1, 90–99.
Kwieciński, Z. (1993). Mimikra czy sternik. Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach (s. 7–23). Wydawnictwo „Edytor”.
Liszka, K. (2001). Nauczycielskie kryteria oceniania uczniów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Malenda, A. (2004). Ocenianie studentów w procesie kształcenia w szkole wyższej. Ars Educandi, 4, 185–200.
McMillan, J.H. (2003). Understanding and Improving Teachers’ Classroom Assessment Decision Making: Implications for Theory and Practice. Educational Measurement, Issues and Practice, 4, 34–43. https://doi.org/10.1111/j.1745-3992.2003.tb00142.x
Melosik, Z. (2003). Funkcjonalno-strukturalna interpretacja edukacji. W: T. Gmerek (red.), Edukacja i stratyfikacja społeczna (S. 79–96). Wolumin.
Mieszalski, S. (2018). O racjonalności dydaktyki jako przedmiotu nauczania i jako subdyscypliny pedagogicznej. Studia Pedagogiczne, 47, 81–93. https://doi.org/10.14746/se.2018.47.6
Niemierko, B. (2018). Jak pomagać(a nie szkodzić) uczniom ocenianiem szkolnym. Smak Słowa.
Niemierko, B. (2002). Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP.
Niemierko, B. (1991). Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP.
Niemierko, B. (1990). Pomiar sprawdzający w dydaktyce. PWN.
Okoń, W. (1965). Proces nauczania (wyd. 5). PZWS.
Okoń, W. (1960). Przedmowa. W: I. Altszuler, Badania nad funkcją oceny szkolnej (s. 3–5). PZWS.
Parczewski, P.W. (2012). Nauczycielskie systemy oceniania. Trafność oceniania na lekcjach języka angielskiego. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pauluk, D. (2022). Model oceniania wspierającego uczenie się i rozwój. Konteksty teoretyczne i praktyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. https://doi.org/10.4467/K7357.26/22.22.15769
Pawlusińska, L. (2020). Dualność oceniania w szkolnictwie polskim. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Peräkylä, A. (2009). Analiza rozmów i tekstów. Tłum. A. Figiel. W: N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych (s. 325–350). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Perie, M., Scott, M., Gong, B. (2009). Moving Toward a Comprehensive Assessment System: A Framework for Considering Interim Assessments. Educational Measurement: Issues and Practices, 3, 5–12. https://doi.org/10.1111/j.1745-3992.2009.00149.x
Półturzycki, J. (1999). Dydaktyka dla nauczycieli. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Racinowski, S. (1966). Problemy oceny szkolnej. PZWS.
Rapley, T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów (tłum. A. Gąsior-Niemiec). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rodziewicz, E. (1994). Wiedza – teorie – orientacje edukacyjne. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Socjologia Wychowania, 12, 61–72.
Rutkowiak, J. (2009). Wielość paradygmatów dydaktyki a wspólny mianownik realności życia. Ku pytaniom o przekłady międzyparadygmatyczne. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 27–39). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Silverman, D.(2008). Prowadzenie badań jakościowych. Tłum. J. Ostrowska. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Słownik języka polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl/sjp/szukaj/artefakt, 20.10.2022.
Sołtys, D., Szmigiel, M.K. (1999). Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie diagnozy edukacyjnej. Wydawnictwo Zamiast Korepetycji.
Sośnicki, K. (1973). Teoria środków wychowania. Nasza Księgarnia.
Sośnicki, K. (1959). Dydaktyka ogólna (wyd. 2). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Szyling, G. (2020). Przeoczony dyskurs, czyli rzecz o konstruktywizmie i (z)marnowanych szansach oceniania wczesnoszkolnego. Problemy Wczesnej Edukacji, 4, 142–143. https://doi.org/10.26881/pwe.2020.51.11
Szyling, G. (2018). Ku różnorodności w ocenianiu szkolnym. Od diagnozy do perspektyw zmiany. W: B. Niemierko, M. K. Szmigel (red.), Wspomaganie rozwoju kompetencji diagnostycznych nauczycieli (s. 49–62). Polskie Towarzystwo Diagnostyki Edukacyjnej.
Szyling, G. (2015). Uczniowskie poczucie sprawstwa a praktyki oceniania we wczesnej edukacji, Studia Pedagogiczne, LXVIII, 105–124.
Szyling, G. (2013). Obiektywizm i sprawiedliwość – (nie)wygodne kategorie szkolnego oceniania. W: M. Dudzikowa, K. Knasiecka-Falbierska (red.), Sprawcy i/lub ofiary działań pozornych w edukacji szkolnej (s. 255–272). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szyling, G. (2011). Nauczycielskie praktyki oceniania poza standardami. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Szyling, G. (2010). Ocenianie kształtujące, czyli o niejednorodności. W: B. Niemierko, M.K. Szmigel (red.), Teraźniejszość i przyszłość oceniania szkolnego (s. 118–129). Polskie Towarzystwo Diagnostyki Edukacyjnej.
Szyling G. (2008). Wybrane aspekty funkcji motywacyjnej oceny widzianej z perspektywy uczniów i nauczycieli. Edukacja. Studia. Badania. Innowacje, 1, 23–33.
Tłuściak-Deliowska, A., Czyżewska, M. (2020). Tu chodzi o wspieranie mojego ucznia... czyli studium teoretyczno-empiryczne o ocenianiu kształtującym i klimacie szkoły. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Witkowski, L. (2013). Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Grażyna Szyling
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
