DZIECI I PSY W MIĘDZYGATUNKOWEJ PRZESTRZENI SPOTKAŃ
DOI:
https://doi.org/10.34813/27coll2023Słowa kluczowe:
dzieci, psy, międzygatunkowe spotkania, stawanie się, relacjeAbstrakt
W artykule podejmowana jest próba wykorzystania koncepcja spotkań międzygatunkowych jako ramy pozwalającej na interpretację wyników badań empirycznych poświęconych problematyce relacji łączących dzieci i psy. W badaniach empirycznych uczestniczyło 75 dzieci w wieku 8–10 lat oraz 77 psów. Badania zostały zrealizowane w latach 2020–2021. Podstawowymi jednostkami badań były obserwo- wane praktyki kulturowe dzieci w ich środowisku życia oraz narracje zogniskowane wokół obecności psów i ich znaczenia jako towarzyszy dziecięcej codzienności.
Problemy badawcze mają następującą formułę: 1) Jakie praktyki kulturowe obserwowane są w relacji dziecko–pies?; 2) Jakie znaczenia nadawane są praktykom w ludzko-zwierzęcych relacjach przez dzieci?; 3) Jak dzieci kategoryzują (nazywają) istotę więzi łączących je z psem?
Z interpretacyjnego punktu widzenia istotne są wybrane elementy teorii Darwina, związane z kategorią stawania się rozumianego jako wzajemne przekształcanie form.
Bibliografia
Aviva, V., Mamzer, H., Zenithson, N., Farkas, K. J. (2020). People and their Pets in the Times of the COVID-19 Pandemic. Society Register, 4, 111–128.
Barcz, A., Dąbrowska, M. (2014). Zwięrzęta, gender, kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna. e-naukowiec.
Braidotti, R. (2014). Po człowieku. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bryant, B. K. (1990). The richness of the child–pet relationship: A consideration of both benefits and costs of pets to children. Anthrozoös, 3, 253–261.
Chutorański, M. (2020). Nie(tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
COVID-19. Jak dotknął opiekunów psów – raport 2021 (b.d.). Psy.pl
Daly, B., Morton, L.L. (2003). Children with pets do not show higher empathy: A challenge to current views. Anthrozoös, 16, 298–314.
Darwin, C. (2009). O pochodzeniu człowieka. Biblioteka Analiz.
Grosz, E. (2011). Becoming Undone. Darwinian Reflections on Life, Politics and Art. Duke University Press.
Haraway, D. (2007). When Species Meet. University of Minnesota Press.
Kehily, M. J. (2008). Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Wydawnictwo WAM. Klus-Stańska, D. (2009). Odmiany dyskursów wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska,
M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania (s. 46–74). Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Konecki, K. (2005). Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznenego świata właścicieli zwierząt domowych. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”. Kowalik-Olubińska, M. (2023). Posthumanistyczna pedagogia wspólnych światów dzieci i zwierząt: od niezależności do relacyjności. NOWIS, 2(17), 58–70.
Lorenz, K. (2013). I tak człowiek trafił na psa. Wydawnictwo W.A.B.
Makowska, A (2022). Lekcje z posthumanistyki: rzeczy i niepełnosprawność. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 88(4), 55–64.
Mamzer, H. (2015). Posthumanizm we współczesnych modelach rodziny: zwierzęta jako członkowie rodziny? W: I. Taranowicz, S. Grotowska (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy (S. 151–176). Oficyna Wydawnicza „Arboretum”.
Melson, G. F. (1990). Studying children’s attachment to their pets: A conceptual and methodological review. Anthrozoos, 4, 91–99.
Melson, G.F., Peet, S. Sparks, C. (1991). Children's attachment to their pets: Links to socio- emotional development. Children's Environments Quarterly, 8, 55–65.
Męczkowska-Christiansen, A. (2010). Dyskursy dzieciństwa a polityka. Pomiędzy wykluczeniem a obywatelskim uczestnictwem. Problemy Wczesnej Edukacji, 12, 25–38.
Morrow, V. (1998). My animals and other family: Children’s perspectives on their relationships with companion animals. Anthrozoos, 11, 218–226.
Nalaskowski, A. (2006). Dzikość́ i zdziczenie jako kontekst edukacji. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Obrycka, M. (2020). W stronę posthumanizmu. O wychowaniu do humanitaryzmu międzygatunkowego. Wydawnictwo „Adam Marszałek”.
Ohmer, M., Coulton, C., Freedman, D., Sobeck, J., Booth, J. (2018). Measures for Community and Neighborhood. Sage.
Owen, C. G., Nightingale, C. M., Rudnicka, A. R., Ekelund, U., McMinn, A. M., van Sluijs, E. F., Whincup, P. H. (2010). Family dog ownership and levels of physical activity in child- hood: Findings from the Child Heart and Health Study in England. American Journal of Public Health, 100, 1669–1671.
Packer, R., Brand, C., Belshaw, Z., Pegram, C., Stevens, K., O’Neill, D. (2021). Pandemic Pup- pies: Characterising motivations and behaviours of UK owners who purchased puppies dur- ing the 2020 COVID-19 pandemic. Animals, 11, 2500.
Paul, E. S., Serpell, J. A. (1996). Obtaining a new pet dog: Effects on middle childhood children and their families. Applied Animal Behaviour Science, 47, 17–29.
Posłuszny, Ł., Kubicki, P., Olcoń-Kubicka, M., Felczak, J. (2020). Społeczny obraz życia codziennego na wsi w pamiętnikach z czasu koronawirusa. Wieś i Rolnictwo, 3, 183–203. Pręgowski, M., Włodarczyk, J. (2014). Pies też człowiek? Relacje ludzi i psów we współczesnej Polsce. Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Stanny, M. (2014). Wieś, obszar wiejski, ludność́ wiejska – o problemach z ich definiowaniem. Wielowymiarowe spojrzenie. Wieś i Rolnictwo, 1, 123–138.
Sulima, R. (2014). Społeczne wyobrażenia wsi na przełomie XX i XXI wieku. Wieś i Rolnictwo, 2, 57–63.
Śpiewak, R. (2012). Definiowanie kategorii „wieś́” na początku XXI wieku, czyli o kłopotach badacza obszarów wiejskich, Wieś i Rolnictwo, 3, 30–45.
Środa, M. (2020). Obcy, inny, wykluczony, Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. Wojtków, A. (2014). Strach ma cztery łapy. O kynofobii. W: M. Pęgowski, J. Włodarczyk (red.),
Pies też człowiek? Relacje ludzi i psów we współczesnej Polsce (s. 257–300). Wydawnictwo Naukowe Katedra.
Zwierkowska, D., Adamczyk, K. (2022). Antropomorfizacja zwierząt – dylemat współczesnych relacji człowiek–zwierzę. Przegląd Hodowlany, 1, 25–29.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Lucyna Kopciewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
