Adam Zieleńczyk’s philosophy of education

Authors

DOI:

https://doi.org/10.34813/11coll2024

Keywords:

philosophy, upbringing, pedagogy, A. Zieleńczyk

Abstract

The starting point of this article is the conviction that pedagogy is related to philosophy, which is treated as one of the types of human thinking constituting the essence of our being. The article notes that for A. Zieleńczyk, philosophy is the result of mental work, it is a certain form of action consisting in cleansing our thinking of subjectivity and must be reconciled with the criteria of scientific thinking. By upbringing, on the other hand, he means leading to “certain pre-determined moral convictions”, which are to constitute an essential component of human spirituality. Using the method of reasoning based on the hermeneutical analysis of sources, and rules of inference, the author of the article proves that A. Zieleńczyk’s concept of upbringing assumed a striving for moral convictions. Zieleńczyk assumed the pursuit of a balance between the education of reason and the will to act aiming at the realisation of the world of specific values. The basis of this process was to be the education of the independence of critical thinking, action and the support of the development of natural talents and formed interests. It can be the basis for contemporary education and upbringing.

References

Andrzejewski, B. (2006). Zieleńczyk Adam. W: B. Andrzejewski, R. Kozłowski (red.), Słownik filozofów polskich (s. 24-35). Poznań.

Borzym, St. (1991). Filozofia polska 1900-1950. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoliń-skich.

Czyżewski T. (1973). Filozofia Polska w dwudziestoleciu międzywojennym. Zarys rozwo-ju. Warszawa.

Jadczak, R. (1987). Adam Zieleńczyk (1880-1943). O potrzebie nauki. Euhemer, nr 3-4, s. 41-53.

Jadczak R. (1987 A). Adam Zieleńczyk jako historyk filozofii. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filozofia X, z. 182, s. 21–37.

Jadczak R.(1988). Adam Zieleńczyk (1880-1943[1944]). Ruch Filozoficzny, nr 2, s. 139-144.

Jakubiak K., Lepert R. (2003). Sposoby rozumienia „filozofii wychowania” w polskiej pe-dagogice XIX i XX wieku. W: S. Sztobryn, B. Śliwerski (red.). Idee pedagogiki filozoficz-nej (s. 223-239). Łódź. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Jedynak St. (red. 1986). Zieleńczyk Adam. W: Etyka w Polsce. Słownik pisarzy (s. 204-205). Wrocław.

Jedynak St. (2015). Filozofia wychowania Adama Zieleńczyka. W: P. Domeracki, A. Grzeliński, R. Wiśniewski (red.), Filozofia – Etyka – Ekologia. Profesorowi Włodzimierzowi Tyburskiemu w darze (s. 137-142), Toruń.

Kaczmarzyk-Kiełb L. (1998). Zieleńczyk Adam. W: W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda (red.), Słownik pedagogów polskich (s. 228-229). Katowice.

Kołakowski L.(1971). Zieleńczyk Adam. W: Filozofia w Polsce. Słownik pisarzy (s. 444- 445). Wrocław.

Kula R. (1993). Etyczne przesłanki pedagogiki Adama Zieleńczyka. W: D. Drynda (red.), Studia z historii polskiej pedagogiki. Koncepcje pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej (s. 71–84), Katowice 1993.

Skarga B. (1975 red.). Polska myśl filozoficzna i społeczna. Warszawa. KiW.

Seńko Wł. (1967). Filozofia Polska. Warszawa.

Sosnowska P. (2009). Filozofia wychowania w perspektywie Heideggerowskiej różnicy on-tologicznej. Warszawa.

Straszewski M.(1912). Dzieje filozoficznej myśli polskiej. Kraków.

Straszewski M. (1921 red.). Polska filozofia narodowa. Kraków 1921.

Straszewski M. (1930). Historia filozofii w Polsce, Kraków.

Struve H. (1907). Filozofia polska w ostatnim dziesięcioleciu (1894-1904), Warszawa.

Struve H. (1911). Historia logiki jako teorii poznania w Polsce. Warszawa.

Sztobryn S. (2016). Stan filozofii wychowania w Polsce na przełomie XX/XXI wieku. War-szawa.

Szulakiewicz W. (2005). Z dziejów związków filozofii i pedagogiki w Polsce w latach 1900 – 1939, Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Folia 29 Studia ad Insti-tutionem et Educationem Pertinentia. 2005, s. 23- 35.

Szycówna A.(1907). Rozwój pojęć moralnych u dzieci. Przegląd Filozoficzny, t. X, z. 4, s. 548-556.

Szycówna A., Psychologia dziecka w początkach XX wieku, tamże, s.546-548.

Śródka A. (red. 1998). Zieleńczyk Adam. W: Uczeni polscy XIX – XX stulecia (s. 595-596). T. IV. Warszawa.

Wąsik W. (1959). Adam Zieleńczyk jako historyk filozofii. Życie i Myśl, nr 9-10, s. 14-26.

Zieleńczyk A. (1910). Historiozofia Trentowskiego. Biblioteka Warszawska, nr 70, t. 1., s. 353 – 373.

Zieleńczyk A. (1911). Przegląd prac o filozofii w Polsce w ostatnim dziesięcioleciu (1901-1910). Ruch Filozoficzny, z. 1, s. 57-63.

Zieleńczyk A.(1911 A), Wstęp, W: J. G. Fichte. Powołanie człowieka. Lwów.

Zieleńczyk A. (1912). Drogi i bezdroża filozofii. Warszawa.

Zieleńczyk A. (1912 A). „Humanizm i poznanie” Floriana Znanieckiego. „Biblioteka War-szawska”, t. IV, s. 596-602.

Zieleńczyk A. (1913). Filozofia uniwersalna Trentowskiego. Warszawa.

Zieleńczyk A. (1913 A). Stanowisko Henryka Struvego w dziejach filozofii polskiej. Prze-gląd Filozoficzny, z. 1, s. 1-20.

Zieleńczyk A.(1924). Geneza i charakterystyka kantyzmu polskiego. Przegląd Filozoficz-ny,1924, nr 27, z. III-IV.

Zieleńczyk A. (1926). Świadectwo dojrzałości a wstęp do szkół akademickich. Muzeum. Czasopismo poświęcone sprawom wychowania i szkolnictw, R. XLI, z. 4, s. 274-288.

Zieleńczyk A (1926 A). Prawdy żywe, „Przegląd Filozoficzny”, R. 29, z. 3-4, s. 155-172.

Zieleńczyk A. (1928). Hoene-Wroński. Warszawa.

Zieleńczyk A. (1938). Marian Borowski. życie i dzieło. Przegląd Filozoficzny, nr 41, z. II, s. 115-119.

Zieleńczyk A. (1932). Samorząd uczniowski w Polsce. Oświata i Wychowanie, z. 4, R. IV, s. 324-364.

Tatarkiewicz W. (1948). Zarys dziejów filozofii w Polsce. Kraków 1948.

Tatarkiewicz W. (1948 A). Pięćdziesiąt lat filozofii w Polsce. Warszawa.

Walicki A. (1983). Zarys dziejów filozofii polskiej. Warszawa.

Wąsik W. (1959). Adam Zieleńczyk jako historyk filozofii. Życie i Myśl, nr 9-10, s. 14-26.

Published

2024-04-01

Issue

Section

Articles