TEIZM UMIARKOWANY JAKO INTEGRACJA TEIZMU CHRZEŚCIJAŃSKIEGO I ATEIZMU. PRÓBA PORÓWNANIA TRZECH STANOWISK W KWESTII ISTNIENIA BOGA

Abstrakt

W artykule przedstawione jest porównanie trzech stanowisk religijnych: teizmu chrześcijańskiego, ateizmu oraz budowanego przez autora teizmu umiarkowanego, który zaprezentowany jest w pierwszej części artykułu. Teizm umiarkowany jest jednym z możliwych ujęć bytu absolutnego w ramach klasyfikacji powstałej ze skrzyżowania dwóch kryteriów: początek lub brak początku istnienia absolutu oraz kres lub brak kresu istnienia absolutu. Autor stawia tezę, że umiarkowany teizm, czyli stanowisko, że absolut nie ma początku istnienia, ale ma kres istnienia (jest odwieczny ale nie jest dowieczny) może być koncepcją swoiście uogólniającą teizm i ateizm. A co więcej, porównanie teizmu umiarkowanego z teizmem chrześcijańskim i ateizmem pozwala przypuszczać, że koncepcja ta przezwycięża słabe strony tak teizmu (m.in. problem pogodzenia wolności i odpowiedzialności człowieka z istnieniem opiekuńczego Boga-Pasterza, problem przemocy religijnej) jak i ateizmu (m.in. problem zaspokojenia egzystencjalnej potrzeby istnienia po śmierci, problem ostatecznego uzasadnienia norm moralnych). Ponadto, w artykule autor przedstawia także dowód z miłosierdzia na obecne nieistnienie Boga, stanowiący filozoficzne uzasadnienie dla teizmu umiarkowanego.