ETNICZNOŚĆ I RELIGIA – KOŚCIÓŁ GRECKOKATOLICKI W POLSCE PO AKCJI „WISŁA”

Abstrakt

Istnieją trzy tradycyjne fundamenty lub filary ukraińskiej tożsamości narodowej język religia i pamięć społeczna, lecz religia jest najważniejsza. Jest to związane w szczególny sposób greckokatolicką cerkwią i jej rolą w zachowaniu i rekonstrukcji tej tożsamości. Wywiady przeprowadzone w środowisko księżny greckokatolickich w trzech dekanatach Olsztyna, Elbląga i Węgorzewa a także inne badania pokazują, iż religia jest wartością rdzenną kultury etnicznej i centrum narodowej świadomości. Społeczna i kulturalna rola parafii greckokatolickich w społeczności ukraińskiej odnosi się także do sytuacji przed 1947 czyli przed deportacja Ukraińców na Warmię i Mazury. Historia i pamięć polsko-ukraińskiego pogranicza pokazują, iż wśród zasad współżycia Polaków u Ukraińców religia i Kościół były najważniejsze. Znaczenie religii w procesie identyfikacji jest także doceniane obecnie i wydaje się, iż od religii będzie zależeć także przyszłość ukraińskiej diaspory. To oznacza, iż zasięg procesów asymilacji zależy nie tylko od wskaźnika konwersji religijnych i małżeństw mieszanych ale także od różnych form laicyzacji i sekularyzacji. Poza tym religijne instytucje są powiązane z politycznymi; Kościół greckokatolicki który pełne prawa po roku 1989 zwiększa swa społeczną aktywność by stać się główną instytucją politycznej reprezentacji interesów grupy etnicznej.