NAUCZYCIEL, NAUKOWIEC, UCZONY – TRADYCJA DOBREJ ROBOTY
DOI:
https://doi.org/10.34813/32coll2023Słowa kluczowe:
praca, wartość, etyka zawodowa, tradycja dobrej roboty, pedagogika pracy, Tadeusz Kotarbiński, Rudolf WeiglAbstrakt
W niniejszym artykule przedmiotem analizy uczyniono pojęcie pracy. Dla potrzeb opracowania pracę usytuowano w kilku znaczących kontekstach. Po pierwsze zwrócono uwagę na kryterium wartości, w świetle którego możemy, a nawet powinniśmy, postrzegać wiele z wykonywanych przez nas każdego dnia czynności. Następnie wyeksponowano hasło dobrej roboty, opracowane w ramach teorii sprawnego działania Tadeusza Kotarbińskiego. Rozważania powyższe poszerzono o namysł nad teorią wypracowaną w ramach pedagogiki pracy oraz koncepcją etyki zawodowej. Zagadnienia poddano także analizie w świetle problematyki zawodu nauczyciela, naukowca i uczonego, z egzemplifikacją w postaci zawo- dowej kariery Rudolfa Weigla.
Bibliografia
M. (2018). State of Science Index. Global Report 2018. 3M Science Applied to Life. https://multimedia.3m.com/mws/media/1515295O/presentation-3m-state-of-science-index-2018- global-report-pdf.pdf
Abriszewski, K. (2013). Kulturowe funkcje filozofowania. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Abriszewski, K. (2010). Wszystko otwarte na nowo: teoria aktora sieci i filozofia kultury. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Allen, A. (2016). Fantastyczne laboratorium doktora Weigla. Lwowscy uczeni, tyfus i walka z Niemcami. Wydawnictwo Czarne.
Andrzejuk, A. (1998). Uwagi na marginesie „Dobrych obyczajów w nauce”. W: A. Andrzejuk (red.), Zagadnienie etyki zawodowej (s. 109–116). Oficyna Wydawnicza „Navo”.
Andrzejuk, A. (1998). Wprowadzenie. W: A. Andrzejuk (red.), Zagadnienie etyki zawodowej (s. 7–9). Oficyna Wydawnicza „Navo”.
Arendt, H. (2000). Kondycja ludzka. Aletheia.
Bauman, Z. (2006). Życie na przemiał. Wydawnictwo Literackie.
Bilek, M. (2007). Krakowskim szlakiem profesora Rudolfa Weigla. Alma Mater, 96, 66–70.
http://web.archive.org/web/20160817062003/http://www2.almamater.uj.edu.pl/96/23.pdf. Braidotti, R. (2004). Po człowieku. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku [CEN–ODN]. (2018). Kondycja pomorskiego nauczyciela. Raport z badań. Gdańsk. https://www.pcen.gda.pl/files/userfiles/2021-09/5492.pdf
Charles, M., Grusky, D. B. (2004). Occupational ghettos: the worldwide segregation of women and men. Stanford University Press.
Chutorański, M. (2020). Nie(tylko) ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Cywiński, B. (2010). Rodowody niepokornych. PWN.
Dahrendorf, R. (1961). Gesellschaft und Freiheit. Zur sociologischen Analyse der Gegenwart. R. Piper & Co.
Drucker, P.F. (1999). Społeczeństwo pokapitalistyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN. Durkheim, É. (1999). O podziale pracy społecznej. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Erenkfeit, K., Dudzińska, L., Indyk, A. (2011). Mobbing w środowisku pracy – opis zjawiska oraz jego skutki. Medycyna Środowiskowa, 14(4), 81–89.
Furmanek, W. (2013). Humanistyczna pedagogika pracy. Charakterystyka dyscypliny naukowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Gogacz, M. (1998). Czym jest etyka zawodowa. W: A. Andrzejuk (red.), Zagadnienie etyki za-
wodowej (s. 11–14). Oficyna Wydawnicza „Navo”.
Harabin, R. (2019). Kryzys naszych czasów. Totalitaryzm i demokracja w myśli Hannah Arendt.
Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk.
Haraway, D.J. (2008). When Species meet. University of Minnesota Press.
Hildebrandt, A. (2013). Koniec z pracą?. Difin.
Instytut Spraw Obywatelskich [ISO]. (2006). Nieopłacana praca domowa – jak ją traktować, żeby skutecznie tworzyć podstawy opiekuńczego społeczeństwa?. https://domtopraca.pl/wpcontent/uploads/2017/09/Nieoplacana_praca_domowa_raport.pdf.
Jemielniak, D. (2008). Praca oparta na wiedzy. Praca w przedsiębiorstwach wiedzy na przykładzie organizacji high-tech. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kostyło, P. (2018). Intuicja jako nagroda za wysiłek intelektualny. Karto-Teka Gdańska, 1(2),
–87. http://karto-teka.ptft.pl/images/biezace_numery/2018/KARTO-TEKA-1(2)2018.pdf. Kotarbiński, T. (1975). Hasło dobrej roboty. Wiedza Powszechna.
Kotarbiński, T. (1987). Wypowiedź w dyskusji o etyce zawodowej. W: P. J. Smoczyński (red.),
Tadeusz Kotarbiński. Pisma etyczne (s. 467–469). Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Kozek, W. (1994). Praca w warunkach zmian rynkowych: wybrane zagadnienia. First Business College Prywatne Policealne Studium Handlowe.
Koźmińska, I., Olszewska, E. (2007). Z dzieckiem w świat wartości. Świat Książki.
Kryński, S. (1978). Był w nauce artysta. Polityka, 24(1111), 114). https://www.lwow.home.pl/artysta.html.
Latour, B (2013). Nadzieja Pandory: eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką. Wydawnictwo Naukowe Mikołaja Kopernika.
Latour, B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne: wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Universitas.
Lazari-Pawłowska, I. (1969). Etyka zawodowa. Etyka, 4, 58–80. https://etyka.uw.edu.pl/index.php/etyka/article/view/232/194.
Kwieciński, Z. (1998). Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty – potrzeba całościowego ujęcia). W: T. Jaworska, R. Leppert (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (s. 37–48). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Marks, K. (1980). Płaca, cena, zysk. Warszawa: Książka i Wiedza.
Misztal, A., Butlewski, M. (2012). Life improvement at work. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.
Mizińska, J. (1994). Przedmowa. W: M. Weber, Etyka protestancka a duch kapitalizmu (s. 7–22). Test.
Nowak A.W. (2016). Wyobraźnia ontologiczna. Filozoficzna (re)konstrukcja fronetycznych nauk społecznych. Instytut Badań Literackich PAN.
Obrycka, M. (2017). Etyczny intuicjonizm – dylematy etyki niezależnej. W: S. Dąbrowski, M.
Obrycka (red.), Edukacja – Wartości – Kontrowersje (s. 15–49). Wydawnictwo „Katedra”. Obrycka, M. (2018). Intuitive law in the light of independent ethics. Studia Humana, 7(3), 21–30. Obrycka, M., Murawska, E. (2020). Pedagodzy na rynku pracy w świetle badań losów absolwentów. Przegląd Pedagogiczny, 2, 142–159.
Obrycka, M. (2020). W stronę posthumanizmu. O wychowaniu do humanitaryzmu międzygatun- kowego. Wydawnictwo „Adam Marszałek”.
Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Oldham, G. R., Hackman, J. R. (2010). Not what it was and not what it will be: The future of job design research. Journal of Organizational Behavior, 31(2–3), 463–479.
Piekarski, G. (2017). Teoretyczne podstawy wolontariatu (w polu pracy socjalnej) w koncepcjach działania społecznego. Praca Socjalna, 1(32), s. 57–74.
Pszczołowski, T. (1975). Wstęp. W: T. Kotarbiński, Hasło dobrej roboty (s. 5–9). Wiedza Powszechna.
Radlińska, K.M. (2020). Pandemia Covid-19 implikacje dla polskiego rynku pracy. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych, 1(24), 113–126.
Rifkin, J. (2001). Koniec pracy: schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej. Wydawnictwo Dolnośląskie.
Smith, A. (1954). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (tom I). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szybalski, W. (1999). Maintenance of human-fed live lice in the laboratory and production of Weigl’s exanthamatous typhus vaccine. W: K. Maramorosch, F. Mahmood (red.), Maintenance of Human, Animal, and Plant Pathogen Vectors (s. 161–180). Science. https://www.lwow.home.pl/Weigl.html.
Sztumski, W. (2011). Blaski i cienie dobrej roboty, czyli czy Kotarbiński miał rację. Sprawy Nauki. https://www.sprawynauki.edu.pl/archiwum/dzialy-wyd-elektron/288-filozofia- el/1935-blaski-i-cienie-dobrej-roboty-czyli-czy-kotarbiski-mia-racj.
Urbanek, M. (2018). Profesor Weigl i karmiciele wszy. Wydawnictwo Iskry.
Temin, P. (2004). The Labor Market of the Early Roman Empire. Journal of Interdisciplinary History, 34(4), 513–538.
The Nobel Prize. (2021). Nomination archive. https://www.nobelprize.org/nomination/archive/country-people.php?country=169&city=288&university=417&person=nominee. Toffler, A. (1975). Szok przyszłości. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Weber, M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Test.
Weber, M. (2006). Socjologia religii. Działa wybrane. Etyka gospodarcza religii światowych. Nomos.
Wegman, L. A., Hoffman, B. J., Carter, N. T., Twenge, J. M., Guenole, N. (2018). Placing job characteristics in context: Cross-temporal meta-analysis of changes in job characteristics since 1975. Journal of Management, 44(1), 352–386.
Wiatrowski, Z. (2005). Podstawy pedagogiki pracy. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Wierzejska, J. (2017). Nowe obszary i problemy badawcze pedagogiki pracy. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 30(2), 41–49.
Wilsz, J. (2009). Teoria pracy. Implikacje dla pedagogiki pracy. Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Witkowski, L. (2011). Historie autorytetu wobec kultury i edukacji. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Wołk, Z. (2006). Pedagogika pracy wobec zmian zachodzących w pracy zawodowej. Problemy Profesjologii, 1, 29–43.
Wójcik, R. (2015). Kapryśna gwiazda Rudolfa Weigla. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Małgorzata Obrycka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
