SECURITOLOGICZNE UJĘCIE POTĘGI JEDNOSTEK POLITYCZNYCH
DOI:
https://doi.org/10.34813/16coll2024Słowa kluczowe:
bezpieczeństwo, wymiary bezpieczeństwa, filary bezpieczeństwa, potęga jednostek politycznych, szczęście, Gross National Happiness (GNH)Abstrakt
Autor, po przedstawieniu najnowszych umocowań potęg jednostek politycznych stycznych z bezpieczeństwem i szczęściem, stara się je powiązać z czterema modnymi „warunkami początkowymi Wszechświata” (masą, energią, przestrzenią i czasem), z pierwszymi przyczynami „wiedzy prawdziwej” wskazanymi przez Arystotelesa (budulcową, sprawczą i formalną oraz celową), jak i elementami systemu społecznego, wyróżnianymi w cybernetyce społecznej (socjomasą, socjoenergią, socjostrukturą i socjokulturą) oraz takim czynnikami wpływającymi na szczęście narodowe brutto, jak zrównoważony i sprawiedliwy rozwój społeczno-gospodarczy, promocja kultury i ochrona biosfery oraz dobra polityka i ustrój. Związania i styczności tego implikują cztery filary i wymiary bezpieczeństwa: 1) prokreacja i edukacja (z masy, przyczyny budulcowej i socjomasy) – wymiar demograficzny; 2) dostatek i dobrobyt (z energii, przyczyny sprawczej i socjoenergii) – wymiar ekonomiczny; 3) prawo i ustrój oraz praworządność (z przestrzeni, przyczyny formalnej i socjostruktury – wymiar ustrojowo-prawny; 4) wolność i odpowiedzialność (z czasu, przyczyny celowej i socjokultury społeczeństw liberalnej demokracji) – wymiar psychospołeczny lub kulturowo-cywilizacyjny. te wymiary i filary autor stara się związać z czynnikami materialno-energetycznymi, społecznymi i kulturowymi eksponowanymi w pomiarach zarówno potęg jednostek politycznych, jak i szczęścia narodowego brutto – Gross National Happiness (GNH), co przedstawia w formie graficznej.
Bibliografia
Aron, R. (1995). Pokój i wojna między narodami (teoria). Centrum im. Adama Smitha (CAS). Arystoteles. (2004a). Metafizyka. W: Dzieła wszystkie, t. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Arystoteles. (2004b). Polityka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Arystoteles. (2004c). Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzeziński, Z. (1988). Potęga ZSRR i dylematy Zachodu. W: Myśl i działanie w polityce międzynarodowej (s. 27–54). Wydawnictwo ANEKS.
Fromm, E. (2012). Mieć czy być?. Dom Wydawniczy Rebis.
Gałganek, A. (2022). Filozofia nauki o stosunkach międzynarodowych. Ontologia. Epistemologia. Metodologia. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Hawking, S. W. (1998). Krótka historia czasu. Od Wielkiego Wybuchu do czarnych dziur, Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Hawking, S.W. (2018). Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Kitler, W. (2011). Bezpieczeństwo Narodowe RP. Podstawowe kategorie, uwarunkowania, system. Wydawnictwo AON.
Lach, Z. (2014). Analiza poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego i potęgi państw Europy Środkowo-Wschodniej. Przegląd Geopolityczny, 9, 31–52.
Marcuse, H. (1991). Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologia społeczeństwa przemysłowego. PWN.
Marcuse, H. (1998). Eros i cywilizacja (tłum. H. Jankowska, A. Pawelski). Wydawnictwo MUZA.
Paluch, A. (2020, 15 lipca). Jak zmierzyć szczęście w gospodarce? Jeden wskaźnik daje taką możliwość!. Portal DNA Rynków. https://dnarynkow.pl/jak-zmierzyc-poziom-szczescia-w-gospodarce-wskaznik-szczescie-narodowe-brutto-daje-taka-mozliwosc (dostęp 20.02.2023).
Penrose, R. (2023). Moda, wiara i fantazja w nowej fizyce Wszechświata. Wydawnictwo Copernicus Center Press.
Russell, B. (2009). The elements of ethics (1910). W: Philosophical essays (chapter 1). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203875407
Stańczyk, K. (red.). (2019). Potencjał obronny Rzeczypospolitej Polskiej. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sułek, M. (2011). Metodyka analizy geopolitycznej (na przykładzie potęgometrii). Przegląd Geopolityczny, 3, 9–21.
Sułek, M. (2013). Potęga państw. Modele i zastosowania. Wydawnictwo Rambler. Świniarski, J. (1997). O naturze bezpieczeństwa. Prolegomena do zagadnień ogólnych. Wydawnictwo Makuliński.
Świniarski, J., Kawalerski, P. (2019). Drogi i bezdroża securitologiii. Wydawnictwo WAT.
Tatarkiewicz, W. (2015). O szczęściu. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Toffler, A., Toffler, H. (1997). Wojna i antywojna. Jak przetrwać na progu XXI wieku. Wydawnictwo Literackie MUZA.
Toffler, A., Toffler, H. (1999, 25 grudnia). Nadciąga czwarta fala (tłum. A. Szostkiewicz). Polityka.
Turchin, P. (2022). Wojna i pokój, i wojna. Wydawnictwo WEI.
Zwoliński, A. (2013). Szczęście brutto. Człowiek w poszukiwaniu szczęścia. Wydawnictwo WAM.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Janusz Świniarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.