INKLUZJA SPOŁECZNA PACJENTÓW JAKO JEDEN Z MECHANIZMÓW (I CELÓW) NOWOCZESNEJ OPIEKI PALIATYWNO-HOSPICYJNEJ I MEDYCZNEJ PRACY SOCJALNEJ
DOI:
https://doi.org/10.34813/42coll2023Słowa kluczowe:
inkluzja społeczna, opieka hospicyjna, opieka paliatywna, medyczna praca socjalna, wsparcie społeczne, marginalizacja społeczna, socjologia medycynyAbstrakt
Celem artykułu jest zdefiniowanie niemedycznego/pozamedycznego (ale nie antymedycznego) obszaru opieki paliatywno-hospicyjnej – jako sieci działań ukierunkowanych na integrację społeczną pacjentów. Integracja społeczna jest tu przedstawiona jako mechanizm stosowany w opiece hospicyjnej, który pomaga pacjentom poprawić jakość ich życia w wymiarze psychologicznym, a dzięki zaangażowaniu medycznych pracowników socjalnych pomaga adaptować się do nowych sytuacji i ról społecznych. Głównym założeniem jest, że o ile celem opieki paliatywno-hospicyjnej w wymiarze medycznym jest poprawa biofizycznej jakości życia pacjenta, o tyle w znaczeniu społecznym jest nim zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu. Musimy pamiętać, że choroba to sytuacja, która utrudnia, a nawet uniemożliwia pacjentowi odgrywanie wielu, dotychczas istotnych, ról społecznych. Można więc założyć, że nowoczesna opieka paliatywno-hospicyjna, w szczególności dzięki włączeniu w działania terapeutyczne psychologów i medycznych pracowników socjalnych umożliwia podopiecznym powrót do wcześniejszych bądź też odgrywanie nowych ról, które muszą zostać wyuczone i zaakceptowane przez pacjenta i jego otoczenie społeczne.
Bibliografia
Basińska, A., Łuczak, M. J. (2012). Rola wolontariuszy w opiece hospicyjnej na przykładzie poznańskiego hospicjum Palium. W: B. Kromolicka (red.), Z pomocą człowiekowi. Wspar- cie i opieka w sytuacji nieuleczalnej choroby (s. 157–174). AKAPIT.
Bitschnau, K. W., Firth, P., Wasner, M. (2020) Social work in hospice and palliative care in Europe: Findings from an EAPC survey. Palliat Support Care. 18(6), 662–669.
Cabot, R. C. (1912). Humanizing the hospitals. W: S. Breckenridge (editor.), The child in the city (s. 41–52). Chicago School of Civics and Philanthropy.
Cannon, I. M. (1923). Social work in hospitals: A contribution to progressive medicine. Russell Sage.
Council of the European Union. (2004). Joint report by the Commission and the Council on social inclusion, (Employment, Social Policy, Health and Consumer Affairs). Brussels. Elbe, S. (2010). Security and Global Health: Towards the Medicalization of Insecurity. Polity Press.
Elbe, S. (2011). Should Health Professionals Play the Global Health Security Card?. The Lancet, 378, 220–221.
Engel, G. L. (1977). The Need for a New Medical Model: A Challenge for Biomedicine. Science, 196, 129–136.
Filipczak-Bryniarska, I., Wordliczek, J. (2008). Lekarz wobec bólu i cierpienia człowieka. Anestezjologia i Ratownictwo, 2, 101–108.
Fraser, M. W., Lombardi, B. M., Wu, S., de Saxe Zerden, L., Richman, L. E., Fraher, E. P., (2018). Integrated Primary Care and Social Work: A Systematic Review. Journal of the Society for Social Work and Research, 9(2), 175–215.
Gehlert, S. (2012). The Conceptual Underpinnings of Social Work in Health Care. W: S. Gehlert,
T. Browne (Eds.). Handbook of Health Social Work (s. 3–19). Wiley.
Górecki, M. (1999). Chory terminalnie i jego rodzina. Ruch prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 1, 263–278.
Górecki, M. (2000). Hospicjum w służbie umierającym. Wydawnictwo Akademickie ŻAK. Grzywna, P. (2015) Bezpieczeństwo zdrowotne – wprowadzenie do problematyki. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 14, 105–121.
Kaplan, H., Sadock, B. (1995). Psychiatria kliniczna. Urban & Partner.
Krakowiak, P., Formela, S. (2008). Socjologiczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej. W: P. Krakowiak, A. Modlińska (red.), Podręcznik wolontariusza hospicyjnego (s. 226–236). Via Medica.
Kübler-Ross, E. (1998). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Media Rodzina.
Kucharska, E. (2015). Rola pracownika socjalnego w pomocy pacjentom hospicyjnym i ich rodzinom. Studia Socialia Cracoviensia 7, 2(13), 93–99.
Łuczak J. (2014). Posłowie. W: E. Kübler-Ross, D. Kessler, Lekcje życia. Media Rodzina. Łuczak, J., Kotlińska-Lemieszek, A. (2011). Opieka paliatywna – hospicyjna – medycyna paliatywna. Nowiny Lekarskie, 80(1), 3–15.
Łuczak, M. J. (2022) Medyczna praca socjalna jako komponent procesu rehabilitacji kompleksowej. Kwartalnik Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 87(3), 41–50.
Łuczak, M. J. (2019). Opieka u kresu życia (end-of-life care) jako wyraz troski o bezpieczeństwo zdrowotne w kontekście praw człowieka. W: D. Bieńkowska, R. Kozłowski (red.), Prawa człowieka i ludzkie bezpieczeństwo. Osiągnięcia i wyzwania w 70 Rocznicę Ogłoszenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (s. 193–207). Wyd. C.H. Beck
Makarewicz-Marcinkiewicz, A. (2015). Ekskluzja społeczna – zjawisko społeczne czy „temat zastępczy”?. Wrocławskie Studia Politologiczne, 18, 149–159.
Miś, Ł., Mirewska, E. (2014). Rola pracownika socjalnego w systemie służby zdrowia. Studia Sieradzana, 6A, 48–62.
Muras, M. (2006). Wykluczenie i integracja społeczna a rozwój zrównoważony. W: Wykluczenie i integracja społeczna w Polsce (s. 13–30). UNDP, MPiPS.
Sagan, M., Pakosz, A., Marcin, J. (2010). Rola opieki paliatywnej w okresie żałoby i osierocenia. Medycyna Paliatywna, 3, 132–135.
Saxe Zerden de, L., Lombardi, B. M., Jones, A. (2019). Social workers in integrated health care: Improving care throughout the life course. Social Work in Health Care, 58(1), 142–149.
Silver, H. (1994). Social exclusion and social solidarity: three paradigms. International Labour Review, 133(5–6), 531–578.
Walden-Gałuszko, K. (1996). U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli jak pomóc choremu, rodzinie i personelowi medycznemu środkami psychologicznymi. Wydawnictwo Medyczne MAKmed.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mikołaj Łuczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
